Tin tức

10 lầm tưởng về chế độ ăn chay 05/07/2017 by Zen Leave a Comment Khi nói đến việc ăn chay, bạn rất có thể từng nghe hàng triệu các quan niệm không đúng đắn gây ra các hiểu lầm khá tai hại. Những chia sẻ của nhà dinh dưỡng hàng đầu của Anh, Yvonne Bishop Weston, và bà Stephanie Jeffs – nhà sáng lập của Explore Raw về tất cả những thông tin cần biết về chế độ ăn chay có thể làm chúng ta bất ngờ đó! Tất cả những người ăn chay đều không khỏe mạnh Chỉ vì bạn không hề ăn thịt không có nghĩa là bạn hoàn toàn ăn các loại thức ăn lành mạnh và có lợi cho sức khỏe. Những người ăn chay vẫn có thể tiêu thụ các loại thực phẩm chế biến như bánh ngọt và bánh quy, vì vậy, họ vẫn dễ dàng gặp nguy cơ về các vấn đề sức khỏe từ những loại thực phẩm có lượng calo cao. Stephanie cho biết: “Những người ăn chay vẫn cần tuân theo một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và cân bằng với đầy đủ các loại vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh, chất xơ và protein. Từ bỏ ăn thịt nhưng thay vào đó lại ăn vặt nhiều sẽ không khiến bạn trở nên khỏe mạnh hơn”. Ăn chay sẽ rất nhàm chán Người ăn chay có thể được thưởng thức nhiều loại thức ăn với vô vàn các hình thức khác nhau. Nó nghe có vẻ khá kỳ lạ đối với những người ăn thịt bởi vì chúng ta thường nghĩ rằng thịt nên là món chính của bữa ăn, nhưng đối với người ăn chay thì những màu sắc rực rỡ của rau, trái cây tươi và các loại đậu mới là phần đặc sắc trong các món ăn của họ. Và chúng không hề nhàm chán chút nào! Stephanie nói: “Khám phá và ngắm nhìn một loạt các loại món ăn chay tuyệt vời thực sự có thể đánh thức vị giác của bất cứ ai!”. Ăn chay sẽ không có đủ protein Theo nhà dinh dưỡng Yvonne Bishop-Weston: “Cho dù cơ thể bạn cần thêm protein để lớn lên và tạo ra cơ bắp thì việc tiêu thụ protein kèm những chất béo thiết yếu từ cây gai dầu sẽ tốt hơn rất nhiều so với việc tiêu thụ protein từ động vật. Bởi trong mỡ động vật chứa rất nhiều axit béo bão hòa có khả năng tạo ra cholesterol trong máu từ đó có nguy cơ cao gây ra các bệnh như bệnh tim, tiểu đường và ung thư”. Trong thực tế, rất nhiều các vận động viên vĩ đại nhất thế giới là những người ăn chay ví dụ như tay đua xe đạp người Anh Lizzie Armitstead. Người ăn chay thường không thể tập luyện nhiều Khi bạn nghĩ về người ăn chay, bạn thường có tưởng tưởng rằng họ sẽ yếu ớt và không cân đối? Người ăn chay thực sự có nhiều năng lượng hơn để rèn luyện cơ thể bởi vì họ không phải tốn công sức cho việc tiêu hóa thịt từ các bữa ăn. Miễn là lượng calo từ các loại thực phẩm họ ăn cung cấp đủ nhiên liệu cho cơ thể thì những người ăn chay hoàn toàn có thể tập luyện và làm việc nhiều như những người ăn thịt. Có rất nhiều vận động viên điền kinh nổi tiếng như Martina Navratilova và Carl Lewis là người không ăn thịt. Cơ bắp, sức bền và sức mạnh được xây dựng từ việc tập thể thao. Thịt không phải là nguồn cung cấp của sức mạnh. Chất dinh dưỡng và protein mới là những gì chúng ta cần bất kể chúng có nguồn gốc từ đâu. Bạn gần như chắc chắn sẽ giảm cân nếu ăn chay Điều này thực sự còn phụ thuộc những gì bạn lựa chọn. Yvonne cho rằng: “Nếu bạn lựa chọn ăn những món như khoai tây chiên hay bánh mỳ, mì ống, pizza hay uống cả lít coca cola mỗi ngày thì việc giảm cân nhờ ăn chay là hoàn toàn không thể. Nhưng nếu bạn ăn càng nhiều các loại rau tươi và đậu thì một điều đảm bảo là bạn sẽ không cần lo lắng đến vấn đề cân nặng”. Quan trọng không phải là bạn ăn thịt hay không, nếu bạn ăn quá nhiều các thực phẩm không lành mạnh thì bạn chắc chắn sẽ tăng cân một cách nhanh chóng và bên cạnh đó còn có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Người ăn chay phải ăn nhiều hơn để có đủ năng lượng Stephanie giải thích rằng miễn là những người ăn chay ăn các loại thực phẩm có chứa đủ lượng calo, protein và các nguồn dầu lành mạnh thì hoàn toàn có đủ năng lượng cung cấp cho cơ thể. Nói cách khác, một chế độ ăn chay có thể có đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất như bất kỳ chế độ ăn uống nào. Nếu bạn đang cần tìm một món ăn tràn đầy năng lượng nhưng vẫn nhanh chóng và dễ làm thì hãy thử một quả chuối với bơ hạnh nhân nhé. Người ăn chay đang bỏ lỡ những lợi ích sức khỏe quan trọng Trong thực tế đã có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng protein động vật là nguyên nhân gây ra các bệnh thận, tiểu đường, ung thư và loãng xương! Trái lại, là một người ăn chay sẽ mang đến cho bạn hàng tá những lợi ích về sức khỏe. Yvonne cho biết: “Những lợi ích chính của ăn chay đến từ việc ăn nhiều trái cây và rau quả. Không có chất dinh dưỡng nào quan trọng cho cơ thể mà bạn không thể tìm được từ thực vật. Ngay cả khi chế độ ăn uống truyền thống của bạn đã làm cho bạn bị bệnh và bạn cần một phương pháp ăn uống mới để cân bằng lại cơ thể thì các món ăn từ thực vật sẽ là một giải pháp tuyệt vời cho bạn”. Chuẩn bị một bữa ăn chay mất quá nhiều thời gian Trở thành người ăn chay chỉ khó khăn nếu bạn nghĩ là nó khó. Ăn chay thực sự là một trong những cách ăn uống đơn giản nhất và nhanh nhất. Bạn chỉ cần một con dao cùng với vài loại trái cây, các loại hạt và rau để chuẩn bị món salad tuyệt vời. Pha chế một món sinh tố hoàn hảo hay làm sốt trái cây tươi để ăn với khoai tây bỏ lò cũng không thể nào khó khăn và mất thời gian hơn việc chuẩn bị một bữa ăn chính với thịt được. Ăn chay sẽ rất tốn kém Chỉ vì bạn là người ăn chay không có nghĩa là bạn chỉ được ăn các món hữu cơ. Mua trái cây và rau quả từ các khu chợ địa phương thực sự là rất rẻ. Stephanie nói ăn chay không có nghĩa là ăn các món đắt tiền như các loại thực phẩm đóng gói sẵn. Làm món ăn chay tuyệt vời ở nhà là một cách ăn uống tiết kiệm và lành mạnh. Chuyển sang chế độ ăn chay rất khó khăn Thực hiện một sự thay đổi lớn trong lối sống không bao giờ là dễ dàng nhưng cũng không phải là không thể. Hãy thực hiện từng bước nhỏ dần dần để đạt được hiệu quả. Bạn có thể thay gà bằng đậu lăng trong món cà ri, hoặc dùng bơ thay vì thịt nguội cho món salad. Làm sinh tố cũng là một cách thú vị để thay đổi dần chế độ ăn uống của bạn nếu bạn không thích rau củ. Có rất nhiều món thịt chay để lựa chọn trong hầu hết các siêu thị để có thể giúp đỡ bạn thay đổi chế độ ăn.

Top 9 Quán ăn chay ngon nhất tại quận Bình Thạnh, TP HCM 17-09-2020 9 11332 0 0 Báo lỗi Ăn chay hiện nay không chỉ dành cho những người tu hành, mà còn trở thành một xu hướng, thói quen ăn uống của rất nhiều người. Dù ăn chay trường hay ăn chay xen kẽ thì đều có lợi ích nhất định đối với sức khỏe của chúng mình. Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ những quán chay quận Bình Thạnh vừa ngon vừa chất lượng thì chắc chắn không thể bỏ lỡ những gợi ý dưới đây! 123456789 1 5 Vườn Chay Garden Restaurant Nhà hàng Vườn Chay Garden Restaurant tại TP HCM chuyên phục vụ các món ăn chay truyền thống với thực đơn đa dạng, hơn 50 món ăn hấp dẫn phục vụ thực khách gần xa như các món súp, gỏi cuốn, món khai vị, ăn nhẹ, món xào, cơm, canh,... Tất cả các món đều được chế biến từ rau củ hoàn toàn tự nhiên, mang đến cho khách hàng những món ăn thanh đạm, giàu chất dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe. Nhà hàng còn nhận đặt tiệc chay số lượng lớn phục vụ Tour du lịch, tham quan tại nhà hàng, mọi thông tin xin quý khách hàng vui lòng liên hệ với số hotline của nhà hàng. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 482/39 Lê Quang Định, Phường 11, Bình Thạnh, TP HCM • Hotline: 0283-620-2649 • Fanpage: https://www.facebook.com/nhahangvuonchay Vườn Chay Garden Restaurant Vườn Chay Garden Restaurant 2 1 Quán chay Ngọc Ý Quán chay tiếp theo mà toplist muốn chia sẻ với thực khách là quán chay Ngọc Ý tại quận Bình Thạnh. Ngọc Ý được nhiều người đánh giá cao bởi món ăn không những ngon mà thực đơn còn khá đa dạng với các món lẩu, hủ tiếu, miến, soup,...Với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề làm bếp, sự kết hợp hài hòa giữa các nguyên liệu, Ngọc Ý đã tạo nên những món ăn đặc sắc, đem lại cảm giác ngon miệng cho khách hàng. Vào ngày rằm hoặc đầu tháng, quán chay Ngọc ý rất đông khách, nên khách hàng cần đi sớm hoặc trễ hơn giờ ăn để không phải chờ lâu. Đội ngũ nhân viên nhanh nhẹn, luôn cố gắng phục vụ khách hàng một cách nhanh nhất. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 117 Điện Biên Phủ, Phường 15, Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh • Hotline: 093 559 8384 • Giờ mở cửa: 06:30 - 22:30 • Website: comchayngocy.com • • • Quán chay Ngọc Ý 3 0 Ẩm thực chay Hương Từ Bi Ẩm thực chay Hương Từ Bi chuyên phục vụ các món chay hằng ngày với thực đơn đa dạng, món ăn thơm ngon, bổ dưỡng. Chỉ với các loại rau củ bình thường, Hương Từ Bi đã tạo nên những món ăn ngon khiến khách hàng phải khó quên khi đã thưởng thức tại đây. Ngoài món ăn ngon, quán còn thu hút khách hàng bởi không gian quán thoáng đãng, sạch sẽ, yên tĩnh, nhân viên phục vụ nhanh chóng, chu đáo, chắc chắn sẽ làm hài lòng những khách hàng khó tính nhất. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 55 đường số 5, cư xá Chu Văn An, phường 26, Bình Thạnh • Hotline: 0967701622 • Fanpage: https://www.facebook.com/AmThucChayHuongTuBi/ Ẩm thực chay Hương Từ Bi Ẩm thực chay Hương Từ Bi 4 0 Quán Lứt Khai Minh Quán Lức Khai Minh là quán chay ngon Sài Gòn chuyên phục vụ các món chay theo phong cách thực dưỡng với thực đơn vô cùng phong phú đa dạng. Khai Minh tâm niệm rằng thực phẩm tốt là thực phẩm sạch hữu cơ, tự nhiên, cân bằng âm dương và phù hợp với bộ máy tiêu hóa của loài người. Quán Lức Khai Minh rất nổi tiếng với các món được chế biến từ gạo lứt như: cơm gạo lứt xào rong biển, cháo gạo lứt, mì gạo lứt,… vừa mang hương vị thơm ngon lại vừa bổ dưỡng. Ngoài ra, quán còn phục vụ thêm các món chay khác như: lẩu Minh Khai, hạt sen tiềm, súp bí đỏ, ngó sen xào,… quý khách có thể gọi thêm để thưởng thức nhé. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 157 Điện Biên Phủ, Phường 15, Bình Thạnh • Hotline: 0989.678.129 • Website: https://khaiminh.vn/ • Facebook: https://www.facebook.com/ThucDuongKhaiMinh/ Quán Lứt Khai Minh Quán Lứt Khai Minh 5 1 Quán Thuần Chay Sức Khỏe Là Vàng Thuần Chay Sức Khỏe Là Vàng là một trong những quán chay mà khách hàng có thể tham khảo tại Bình Thạnh. Với nguyên liệu chế biến món ăn là rau củ quả tươi và món ăn chỉ được chế biến sau khi khách gọi món, Quán Thuần Chay Sức Khỏe Là Vàng mang đến cho thực khách những món chay nóng hổi vô cùng thơm ngon và an toàn cho sức khỏe. Quán có thực đơn rất phong phú với các món chay hấp dẫn như: mì xào chay, cơm chiên, cà ri, đậu hũ kho nấm, ram cuốn cải xanh, bún riêu, tàu hũ cuộn rong biển kho, lẩu chay,… chắc chắn sẽ làm thỏa mãn mọi tín đồ ẩm thực chay. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 31 Đường D5, Phường 25, Bình Thạnh, TP HCM • Hotline: 028 2261 1119 • Giờ mở cửa: 08:00 - 14:00, 16:00 - 21:00 • Fanpage: https://www.facebook.com/sklv.amthucchaysuckhoelavang/ Quán Thuần Chay Sức Khỏe Là Vàng Quán Thuần Chay Sức Khỏe Là Vàng 6 0 Bánh mì chay Út Hậu Miền Tây Út Hậu Miền Tây là quán bánh mì chay ngon, nổi tiếng tại Bình Thạnh, được nhiều tín đồ ăn chay ưa chuộng. Bánh mì chay tại đây được nhiều thực khách yêu thích như vậy là nhờ phần nhân được mắm đu đủ do gia đình anh tự sản xuất, không lẫn với bất kỳ nơi nào. Các nguyên liệu khác như chả, pate,… cũng đều là sản phẩm homemade do chính gia đình anh làm, vừa an toàn lại ăn rất vừa miệng. Bên cạnh bánh mì, quán còn có nhiều món chay khác để khách hàng lựa chọn như bánh bao chay, bánh giò chay, bún chả giò chay,… cho thực khách ha hồ thưởng thức nhé! THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 26/18B, Đinh Tiên Hoàng, Phường 1, Bình Thạnh • Hotline: 090 931 07 22 • Giờ mở cửa: 06:00 - 21:00 • Giá tham khảo: 10.000 - 15.000 vnđ/người • Fanpage: https://www.facebook.com/Banhmichaysaigon/ Bánh mì chay Út Hậu Miền Tây Bánh mì chay Út Hậu Miền Tây 7 0 Cơm Chay Diệu Vy 2 Cơm Chay Diệu Vy 2 là một trong những quán cơm chay đã có từ lâu đời, là địa chỉ quen thuộc của các tín đồ món chay trong khu vực quận Bình Thạnh. Cơm Chay Diệu Vy chuyên phục vụ cơm chay với các món ngon miệng nhưng với giá cả bình dân nên quán lúc nào cũng chật kín chỗ ngồi, đặc biệt là vào buổi trưa hoặc tối. Thực đơn đa dạng sẽ mang đến cho bạn nhiều lựa chọn. Có thể kể đến như cánh gà chay, sườn non chay, đậu hủ chiên sả, khổ qua nhồi… Với sự khéo léo, đảm đang của người đầu bếp, những món ăn chay trở nên ngon hơn, đậm vị hơn. Ngoài ra, quán có phục vụ thêm trà đá và sữa hạt sen giá rẻ lại thanh lọc cơ thể cho thực khách nào có nhu cầu giải khát nhé. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 23 Nguyễn Xí, phường 26, Bình Thạnh • Giờ mở cửa: 06:00 - 21:00 • Giá tham khảo: 8.000 - 20.000 vnđ/người Cơm Chay Diệu Vy 2 Cơm Chay Diệu Vy 2 8 1 Hủ Tiếu Chay Sa Đéc Hủ Tiếu Chay Sa Đéc là quán chay Bình Thạnh được nhiều thực khách thường xuyên lui tới với những tô hủ tiếu chay thơm ngon, hấp dẫn,...Với mỗi tô hủ tiếu đều có sự hòa quyện giữa nước lèo ngọt thanh từ rau củ, có củ sắn, củ su, cà rốt, bắp non, nấm đông cô,... Hủ Tiếu Chay Sa Đéc luôn làm hài lòng cả những thực khách khó tính nhất. Ngoài hủ tiếu chay, quán còn có bì cuốn chay, chả giò chay, nui xào, mì xào, bún cho bữa ăn của bạn và người thân thêm phần phong phú. Giá cả bình dân, tại sao không thử một lần để giúp thanh tịnh và thay đổi khẩu vị cho những ngày rằm. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 334B Phan Văn Trị, phường 11, Bình Thạnh • Giờ mở cửa: 16:00 - 22:00 • Giá tham khảo: 4.000 - 17.000 vnđ/người Hủ Tiếu Chay Sa Đéc Hủ Tiếu Chay Sa Đéc 9 1 KVegetarian - Restaurant & Café Với tiêu chí “Khách hàng là thượng đế”, đội ngũ quản lí và nhân viên tại KVegetarian không ngừng tìm tòi, sáng tạo và thử nghiệm để sáng tạo ra những món thuần chay vừa ngon lại vừa đẹp mắt tạo cảm giác thích thú cho thực khách khi đến dùng bữa tại KVegetarian. Độc đáo trong ẩm thực ở KVegetarian biểu hiện thông qua sự đa dạng của các món ăn được chế biến từ nhiều công thức khác nhau phù hợp với đa số đối tượng thực khách, các món như: cơm cuộn, cơm chiên kiểu Thái, đậu hủ sốt cà, cải thìa sốt nấm đông cô,… được chế biến và trang trí công phu, cầu kì chắc chắc sẽ làm thượng khách hài lòng và mãn nhãn. Bên cạnh đó, nguyên liệu chế biến thức ăn tại K Vegetarian cũng là vấn đề luôn được chú ý, tất cả nguyên liệu chế biến tại KVegetarian được lựa chọn hoàn toàn có nguồn gốc từ thiên nhiên, luôn đãm bảo độ tươi ngon và không chứa chất bảo quản nhằm hướng đến mục đích chính là bảo vệ sức khỏe của quí khách hàng. Đặc biệt, trà nóng tại K Vegetarian được chế biến từ trà Phúc Long – thương hiệu trà số 1 Việt Nam hiện nay với mùi hương đậm vị sẽ giúp xua tan mệt mỏi của thượng khách sau những giờ lao động mệt mỏi. THÔNG TIN CHI TIẾT: • Địa chỉ: 20/15 Phan Đăng Lưu, Phường 6, quận Bình Thạnh, TP HCM. (Hẻm cạnh PCCC quận Bình Thạnh - Phan Đăng Lưu). • Hotline: 090 153 9090 • Facebook: https://www.facebook.com/nhahangchaykvegetarian/ KVegetarian - Restaurant & Café KVegetarian - Restaurant & Café Những quán ăn chất lượng không chỉ có hương vị thơm ngon, dinh dưỡng mà sẽ có những mức giá hợp lý. Lưu lại bài viết để cùng chúng tôi thưởng thức những món ăn chay thơm ngon, hấp dẫn nhất tại quận Bình Thạnh nhé! Mong rằng bài viết đã cho các bạn thêm nhiều gợi ý thú vị, để các bạn có thể chọn được các địa chỉ ăn uống ngon, rẻ, hấp dẫn.

1. Các chuyên gia sức khoẻ tìm hiểu về giá trị trong việc ăn chay Phỏng theo Adventist Net Work Các chuyên gia về sức khoẻ của trường Đại Học Y Khoa Loma Linda tại California đã kết luận rằng việc ăn chay không những giúp bảo vệ sức khoẻ bản thân, mà còn bảo vệ môi trường xung quanh. Năm nay, một nhóm người Cơ Đốc Phục Lâm chuyên về việc nghiên cứu sức khỏe được thành lập từ 25 năm trước, trong lần Hội Nghị Quốc Tế về Dinh Dưỡng Trong Rau Cải, đã có hơn 700 người tham gia. Những người Cơ Đốc này đã giúp trong việc phổ biến những ích lợi khi ăn chay mà vào năm 1950 điều này được xem là đáng ngờ. Họ vẫn tiếp tục công việc nghiên cứu trên, theo lời của Bác sĩ Allan Handysides, người quản nhiệm Bộ Sức Khỏe của Giáo Hội. Ông Handysides nói rằng đa số người ta ăn chay vì lý do truyền thống của người Cơ Đốc giáo, hoặc có thể vì giá thịt cá tăng cao. Họ thường không mấy quan tâm đến vấn đề sức khỏe trong việc ăn chay. Ông giải thích rằng những Cơ Đốc Nhân phối hợp việc ăn chay với tập thể dục đều đặn, uống nhiều nước – những điều này đã đem đến cho họ một sức khoẻ tốt. Ngoài ra, đậu nành và các loại rau cải khác cũng rất có ích cho cơ thể. Những loại thực phẩm được làm từ động vật không thích hợp vì chúng đem lại sự ô nhiễm môi trường và huỷ hoại thiên nhiên. Ông Handysides cho biết thêm, "Để trồng được một pound [khoảng 1/2 kg] chất đạm trong thực vật, chúng ta chỉ cần một phần mười nước và năng lượng mặt trời để bằng một pound trong chất đạm của động vật." Ông Handysides đã nêu lên, "Chúng ta rất khó chấp nhận sự thay đổi trong ăn uống, nhưng nếu chúng ta chỉ cần thay đổi khẩu phần ăn sang ăn chay chỉ cần hai lần mỗi tuần, chúng ta sẽ có một sự khác biệt rõ ràng về chuyển biến nơi cơ thể trong việc ăn rau cải nhiều hơn. Có một cuộc tranh luận xảy ra về việc chỉ ăn thực vật – không ăn bất cứ thực phẩm nào liên quan đến động vật như: trứng, sữa, phô-mát, mật ong... Ông Handysides cho rằng một số người hoàn toàn không ăn những thực phẩm trên có thể gây ra sự thiếu hụt vitamin B-12 và chất canxi trong cơ thể. Do đó, chúng ta không thể khẳng định việc chỉ ăn thực vật là tốt nhất, nhưng có một điều rõ ràng rằng ăn rau cải thì tốt hơn ăn thịt. Ông cũng nêu ra những lợi ích trong việc sử dụng chất ca-cao ở sô-cô-la. Chất này giúp cho tuần hoàn máu dẫn đến tim và não dễ dàng hơn đối với người lớn tuổi. Các loại quả và đậu cũng được cho là rất tốt trong việc duy trì lượng chất béo tốt cho cơ thể. Bác sĩ Joan Sabaté tại trường Loma Linda, người đầu tiên khám phá ra rằng các thứ đậu giúp ích trong việc giảm nguy cơ đột quỵ tim. Ông khuyên rằng, mỗi tuần, uống một ít nước trong đó có bao gồm các hạt đậu sẽ giảm nguy cơ đột quỵ tim đến 30-40 %. Bác sĩ Peter Landless, người quản nhiệm Cơ Quan Sức Khoẻ của Cơ Đốc Nhân, khuyên chúng ta nên giảm lượng cồn trong các loại thức uống sẽ dẫn đến việc giảm nguy cơ đột quỵ tim rất nhiều. Ông Peter cũng nói thêm việc để rượu trong nhà sẽ gây nên nguyên nhân nghiện rượu nơi trẻ nhỏ. Thật vậy, 40% các thanh thiếu niên nghiện rượu từ trước khi 14 tuổi nếu như các em được biết đến rượu từ nhỏ. Năm tới, các chuyên gia về sức khoẻ người Cơ Đốc Phục Lâm sẽ có một buổi họp mặt tại Geneva, Thuỵ Sĩ, với sự tham gia của các đại diện Liên Hiệp Quốc về sức khoẻ. 2. Ăn chay đúng cách vẫn đủ mọi chất dinh dưỡng Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Hưng Theo các nhà khoa học, đặc điểm cấu trúc cơ thể cơ người rất phù hợp với ăn chay. Trên thực tế, nếu biết ăn chay đúng cách có thể giúp cơ thể đủ dinh dưỡng hoạt động, giảm bớt nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm và kéo dài tuổi thọ. Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Hưng, nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM đã khẳng định với PV của Bee như vậy. Ung thư và bệnh tim mạch chủ yếu do ăn uống: Theo BS Nguyễn Thị Kim Hưng, trên thế giới có hơn 17,6 triệu người chết vì bệnh tật, phải chi rất nhiều tiền cho thuốc men nhưng tỉ lệ bệnh tật ngày càng tăng cao. Vì vậy, bản thân mỗi người cần phải biết cách ăn uống, chọn những thực phẩm để có thể tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, phòng tránh bệnh tật. Trong thịt động vật có chứa rất nhiều chất đạm. Do đó, hàng ngày nếu ăn quá nhiều thịt, sự thặng dư chất đạm sẽ góp phần làm tăng nguy cơ bị các bệnh về tim mạch, thận, tiểu đường, béo phì, loãng xương, ung thư, rối loạn đường ruột… Bệnh tim mạch được coi là “kẻ giết người số 1" và ung thư là “kẻ giết người số 2". Hai căn bệnh này có nguyên nhân chủ yếu từ thói quen việc ăn uống. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, phụ nữ ăn thịt thường xuyên thì nguy cơ bị ung thư vú chiếm đến 37,8%. Việc ăn chay sẽ giúp giảm đến 80% nguy cơ ung thư. Nếu xét về đặc điểm cấu trúc cơ thể như: răng, đường tiêu hóa, hệ thống thoát mồ hôi…, các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng con người là sinh vật ăn rau quả. Ruột ở người rất dài, thức ăn đi qua lâu để hấp thụ được hết các chất dinh dưỡng. Vì thế, việc tiêu hóa thịt động vật trong thời gian dài dễ gây ra men thối, sản sinh nhiều chất độc, gây nguy hiểm cho đường ruột, có khi dẫn đến ung thư ruột. Không những thế, tất cả các vụ ngộ độc thực phẩm do thịt và sản phẩm có nguồn gốc từ động vật chiếm đến 90%. Nếu ăn chay thường xuyên, ít nhất là 1 lần/tuần sẽ giảm được khả năng bị ngộ độc do thức ăn. Ăn chay vẫn đủ dinh dưỡng: Nhiều người nghĩ rằng ăn chay thường xuyên sẽ không đủ các chất đạm. Trên thực tế, chất đạm thực vật lành mạnh hơn chất đạm thịt động vật. Vì vậy, nếu chọn cách ăn chay (ăn nhiều rau, củ, quả, đậu…) thì vẫn đáp ứng tất cả những nhu cầu về dinh dưỡng cho cả trẻ em lẫn người lớn. Khi ăn nhiều thực vật, lượng chất axit béo bão hòa thấp, cholesterol và đạm thực vật cũng thấp hơn, đồng thời bổ sung nhiều chất xơ, vitamin chống oxi hóa...Việc ăn chay sẽ cung cấp đầy đủ lượng B12, canxi cho cơ thể. Đồng thời kết hợp với vận động sẽ giúp tránh tình trạng thiếu máu, chống loãng xương. Nhiều nghiên cứu cũng cho khẳng định, người ăn chay có sức khỏe chẳng thua kém gì người ăn thịt, có khi còn khỏe mạnh hơn. Bên cạnh đó, ăn chay còn tăng sức bền cho cơ thể, gấp hai hoặc ba lần so với người ăn nhiều thịt. Những người có thói quen ăn chay làm việc cũng sẽ lâu mệt hơn và nhanh hồi phục. 3. Buổi thuyết trình về ăn chay của Bác sĩ Jérôme Bernard-Pellet Jérôme Bernard-Pellet là một bác sĩ người Pháp được một hội tâm linh Ấn độ mời thuyết trình về chủ đề ăn chay tại Hội trường số 104 đường Vaugirard - Paris, ngày 2 tháng 10 năm 2009. Là một bác sĩ và đồng thời cũng là một khoa học gia nghiên cứu về ăn chay, ông được nhiều người biết đến vì sự nhiệt tâm của ông trong các buổi thuyết trình được tổ chức khắp nơi. Ông sẵn sàng đi thuyết giảng bất cứ nơi đâu nếu có một tổ chức nào mời. Bài viết này không có chủ đích lập lại toàn thể nội dung của buổi nói chuyện vì thật ra những lợi điểm của việc ăn chay đã từng được nhiều sách báo nói đến. Mục đích của người viết khi đi nghe là cố gắng ức đoán xem động cơ nào đã thúc đẩy Bác sĩ J. Bernard-Pellet khuyến khích việc ăn chay, đồng thời để tìm hiểu xem cử tọa đến nghe thuộc tầng lớp nào trong xã hội và họ mong đợi những gì ở buổi thuyết trình? Trước hết người viết xin tóm lược một vài nét chính trong nội dung của bài thuyết trình và sau đó sẽ tường thuật sơ lược diễn tiến của buổi nói chuyện để làm đề tài suy tư. Định nghĩa về ăn chay: Bác sĩ J. Bernard-Pellet bắt đầu buổi nói chuyện bằng cách định nghĩa thế nào là ăn chay. Theo ông thì ẩm thực của con người gồm có ba loại : - Ăn tạp (omnivore, omnivorous) : ăn thức ăn có nguồn gốc thực vật và động vật - Ăn chay (végétarien, végétarisme, vegetarian, vegetarianism) : không ăn « thịt » của bất cứ một động vật nào (bất kể là heo, bò, gà, cá, sò ốc, rắn rết, côn trùng...) - Ăn toàn chay (végétalien, végétalisme, vegan, veganism) : ăn toàn thực vật, chẳng những không ăn « thịt » của bất cứ động vật nào mà còn tránh hết các thực phẩm có nguồn gốc động vật như sữa, trứng, chất keo gelatin (trong bánh, kẹo...). Động cơ thúc đẩy việc ăn chay: Bác sĩ J. Bernard-Pellet liệt kê các động cơ thúc đẩy việc ăn chay như sau : - Ăn chay vì sự sống của sinh vật : Mỗi năm có khoảng 55 tỉ sinh vật sống trên trái đất bị giết hại để ăn thịt. Cá trong ao hồ, sông ngòi và đại dương bị giết khoảng 1000 tỉ con vừa lớn vừa nhỏ mỗi năm. (Có lẽ cũng cần nhắc thêm là dân số địa cầu gồm khoảng 6 tỉ người). - Ăn chay vì môi sinh : Chăn nuôi là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm ô nhiễm địa cầu. Một phần tư tổng số khí CO² thải ra trong bầu khí quyển là do gia súc chăn nuôi. Các chất phóng uế của súc vật trên đất và trong nước làm cho địa cầu trở nên ô nhiễm. Chẳng hạn như chất nitrat từ phân của súc vật và cá thải ra từ các nơi chăn nuôi kỹ nghệ đang làm cho các quốc gia Tây phương điên đầu vì không tìm được giải pháp nào hữu hiệu và quy mô để trừ khử. - Ăn chay để chống lại nạn đói : Ăn thịt là một sự phí phạm lớn lao vì phải cần đến 10 gam chất đạm thực vật mới tạo được 1 gam chất đạm trong thịt cá. - Ăn chay vì kinh tế và Ăn chay trong mục đích tu tập tinh thần : Bác sĩ J. Bernard-Pellet nêu lên hai lý do này nhưng không giải thích. Ông cho biết là vấn đề kinh tế không thuộc lãnh vực hiểu biết của ông, còn vấn đề tâm linh thì mang tính cách cá nhân. Lợi ích của việc ăn chay: Có lẽ cũng không cần phải dài dòng về mục này vì phần đông ai cũng biết và hơn nữa đã có nhiều sách vở quảng bá những lợi ích thiết thực của việc ăn chay. Sau đây là một vài lợi ích của ăn chay liên quan đến sức khoẻ do Bác sĩ J. Bernard-Pellet nêu lên : - Ăn chay làm giảm tỷ lệ tử vong (mortalité) và tỷ lệ mắc bệnh (morbilité) một cách rõ rệt. Tỷ lệ tử vong và mắc bệnh giám xuống từ 10% đến 15% đối với người ăn chay. - Cải thiện sự thoải mái và mang lại cảm giác khoan khoái cho người ăn chay. - Làm chậm lại hiện tượng lão hóa của các tế bào cơ thể. - Làm giảm xuống từ 20% đến 50% các chứng bệnh sau đây : phì nộm, các bệnh tim-mạch (chứng nhói tim, nhồi máu cơ tim), huyết áp cao, tiểu đường, ung thư, các bệnh về thận, sa sút trí nhớ và giảm trí thông minh (démence), sạn thận, viêm khớp vì phong thấp, bệnh trĩ, ruột thừa...(maladies diverticulaires), bệnh thoát vị của một số cơ quan (hernie)... Nên ăn chay như thế nào ? Bác sĩ J. Bernard-Pellet khẳng định là cách ăn chay tốt nhất và lý tưởng nhất là cách ăn toàn chay( không trứng, sửa và sản phẩm của sửa như cheese, yogurt). Ông nêu lên nhiều kết quả không chối cãi được do các khảo cứu khoa học mang lại liên quan đến sức khoẻ và sự ngăn ngừa và chữa trị đối với nhiều loại bệnh tật. Một số các kết quả ấy có thể liệt kê ra như sau : - Tăng cường sự miễn dịch (immunité) của cơ thể và nhất là làm gia tăng sự hoạt động hữu hiệu của tuyến tụy hay tụy trạng (còn gọi là lá lách). Các khoa học gia theo dõi một số mẫu người bị bệnh tiểu đường loại 2, tức loại tiểu đường thông thường nhất nơi những người lớn tuôi, số người này chỉ cần ăn toàn chay trong một thời gian ngắn thì tình trạng bệnh lý sẽ được cải thiện một cách nhanh chóng, mặc dù phần lớn bệnh tiểu đường mang tính cách di truyền. - Các khoa học gia còn quan sát, phân loại và so sánh ảnh hưởng của việc ăn chay tùy theo các nhóm người được đem ra thử nghiệm : nhóm không ăn chay, nhóm ăn chay, nhóm ăn toàn chay..., các nhóm người này còn được phân chia theo tuổi tác, nghề nghiệp, địa lý, chủng tộc, môi trường (sống ở thành thị hay thôn quê)... Thí dụ như ở Mỹ, trẻ con mới tám tuổi đã bị bệnh tiểu đường loại 2 vì ăn quá nhiều bánh mì và thịt bò xay (hamburger), bánh ngọt (trứng, đường, bơ) và uống quá nhiều coca-cola (đường). Các kết quả nghiên cứu đều cho thấy các mẫu người thuộc nhóm ăn toàn chay có sức khoẻ tốt hơn hết, trong số những người này nếu có ai mang sẵn các chứng bệnh như tiểu đường, áp huyết cao... thì bệnh tình của họ cũng thuyên giảm một cách rõ rệt. Các thức ăn chay có thiếu chất đạm (protein) và chất sắt hay không? Theo bác sĩ J. Bernard-Pellet thì người ăn chay ăn nhiều chất đạm (protein) hơn sự cần thiết của cơ thể rất nhiều. Ngay cả súc vật chăn nuôi nói chung cũng hấp thụ chất đạm ba lần nhiều hơn nhu cầu cần thiết. Chất đạm là các phân tử amino axit kết hợp lại và tạo ra cấu trúc của các tế bào. Thông thường có khoảng 20 loại protein khác nhau trong thực phẩm, nhưng thật sự cơ thể chỉ cần đến 8 loại protein chính. Một phụ nữ cân nặng 50 kg chỉ cần hấp thu mỗi ngày 40 gam protein là đủ. Các loại protein có thể tìm thấy trong rau đậu và ngũ cốc. Bác sĩ J. Bernard-Pellet không tiếc lời tán dương phẩm tính của đậu nành. Theo ông thì đậu nành là một thứ thực phẩm rất giàu các loại protein và có khả năng chống lại các độc tố histamin. Đậu nành hàm chứa tất cả tám thứ protéin cần thiết và được xếp vào loại thực phẩm lý tưởng nhất cho người ăn chay, nhất là ăn toàn chay vì đậu nành có thể thay thế sữa và các thực phẩm biến chế từ sữa. Đậu nành ngăn ngừa rất hiệu quả nhiều chứng bệnh mãn tính chẳng hạn như các bệnh ung bướu, nhất là ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt... Đậu nành còn làm chắc xương và tránh được bệnh xốp xương của phụ nữ khi mãn kinh... Ngoài các đặc tính ngừa bệnh trên đây nhờ vào các chất protein (36%), gluxit (30%) và lipit (18%) trong hạt đậu khô, thì đậu nành còn chứa nhiều loại hormon có cấu trúc rất gần với hormon oestrogen, tức là loại hormon gây động dục nơi con người. Các nguyên tố này gọi là isoflavon, chúng tác động giống như hormon oestrogen trong việc ngăn ngừa và chữa trị ung thư vú, tử cung, tiền liệt tuyến và đại tràng. Đối với chất sắt thì Bác sĩ J. Bernard-Pellet cho biết là các loại đậu khô và đậu nành, hạnh nhân... đều chứa chất sắt, các loại rau như cải bắp, rau dền, cải hoa (brocoli)... cũng rất giàu chất sắt. Một vài điều cần lưu ý cho người ăn chay: Theo Bác sĩ J. Bernard-Pellet trên thực tế ăn chay không có trở ngại hay khó khăn gì cả vì ăn chay đơn giản hơn lối ăn tạp rất nhiều. Không cần phải là chuyên gia về ăn chay mới biết cách ăn chay. Tuy nhiên trong phần này Bác sĩ J. Bernard-Pellet cũng nêu lên tất cả các loại thuốc cần thiết bổ khuyết thêm cho người ăn chay cũng như người ăn tạp, chẳng hạn như các loại vitamin B12, vitamin D, Omega-3... Ông cũng nêu lên các tên thuốc liên quan đến các loại vitamin ấy và cho biết cả phân lượng cần thiết, cách dùng v.v. Ông còn cho biết thêm có hai loại thuốc Omega-3 khác nhau, một thứ được bào chế hoàn toàn từ dầu thực vật, một thứ khác lấy từ dầu cá. Các vấn đề khó khăn liên hệ đến việc ăn chay: Các khó khăn chính trong việc ăn chay : - Thay đổi thói quen của chính mình khi phải chuyển từ lối ăn tạp sang lối ăn chay. - Giải thích với những người chung quanh tại sao mình lại quyết định ăn chay. - Tìm thức ăn chay khi ra khỏi nhà hoặc khi đi xa Bác sĩ J. Bernard-Pellet còn cho biết qua kinh nghiệm của ông thì số bác sĩ hiểu biết tường tận về ăn chay và ăn toàn chay rất hiếm. Một số lớn các bác sĩ vì không nắm vững về vấn đề ăn chay nên thường hay khuyên mọi người không nên chọn lối ẩm thực này. Bất cứ vấn đề gì không hiểu biết tường tận thì thường làm cho người ta sợ hãi. Y khoa là một ngành học mênh mông vì thế không phải bất cứ vị bác sĩ nào cũng đủ sức hiểu biết tất cả. Các công cuộc khảo cứu y khoa quốc tế đều công nhận những lợi điểm về ăn chay, và sau đây là câu tuyên bố chung của các hiệp hội Hoa kỳ, Gia nã đại và Pháp (APSARES) về dinh dưỡng : “ Các lối ăn chay (kể cả ăn toàn chay) nếu được thực hiện đúng đắn sẽ rất tốt cho sức khoẻ, thích hợp trên phương diện dinh dưỡng và hiệu quả trên phương diện phòng ngừa và trị liệu một số bệnh tật ” [Les régimes végétariens (y compris le végétalisme) menés de façon appropriée sont bons pour la santé, adéquats sur le plan nutritionnel et bénéfiques pour la prévention et le traitement de certaines maladies]. 4. Ăn chay như một cách trị liệu Theo GS. Nguyễn Văn Tuấn Ăn chay đang trở thành một trào lưu trên thế giới, nhất là trong giới trí thức và chuyên gia. Ở các nước phương Tây, theo một thống kê chưa đầy đủ, có khoảng 5% dân số Anh và Mỹ cho biết họ ăn chay trường hay ăn chay thường xuyên. Ở Việt Nam, tuy chưa có số liệu chính thức, nhưng sự có mặt của các nhà hàng và quán ăn chay cùng lượng thực khách đông đảo cho thấy số người ăn chay đang tăng dần trong thời gian gần đây. Danh từ “ăn chay” đối với người Việt chúng ta là chế độ ăn uống không có đạm động vật, nhưng với người phương Tây, có đến 3 nhóm ăn chay. Nhóm thứ nhất là ovo-lacto gồm rau, đậu, hạt, trứng và bơ sũa. Nhóm thứ hai là lacto cũng có chế độ ăn uống như nhóm ovo-lacto, nhưng không ăn trứng. Nhóm thứ ba là vegan, hoàn toàn không ăn đạm động vật, có lẽ là nhóm gần như “ăn chay” theo cách của người Việt hay các tu sĩ Phật giáo đại thừa. Thời gian gần đây, qua báo chí phương Tây, một số người bày tỏ quan tâm đến sức khỏe của người ăn chay, vì họ cho rằng ăn chay có thể bất lợi cho sức khỏe của xương. Tuy nhiên, bằng chứng khoa học cho thấy ăn chay không có ảnh hưởng tiêu cực đến xương; ngược lại, ăn nhiều chất đạm động vật có thể là yếu tố nguy cơ của loãng xương và gãy xương. Sức khỏe của xương có lẽ phản ảnh chính xác nhất qua mật độ chất khoáng trong xương (viết tắt là MĐX) và tần số gãy xương trong một quần thể. Nhiều nghiên cứu lâm sàng và dịch tễ học trên thế giới cho thấy MĐX ở người ăn chay tương đương với MĐX ở người ăn mặn. Gãy cổ xương đùi là một hệ quả nguy hiểm nhất của loãng xương, vì bệnh nhân gặp nhiều biến chứng, thậm chí sau khi bị gãy xương. Khoảng 15-20% bệnh nhân, nhất là bệnh nhân nam, tử vong sau 12 tháng gãy cổ xương đùi. Nguy cơ gãy cổ xương đùi ở người ăn chay hoặc thấp hơn so với người ăn mặn. Thật vậy, một phân tích trên 34 nước trên thế giới cho thấy những nước có lượng tiêu thụ đạm động vật nhiều cũng là những nước có tỉ lệ gãy cổ xương đùi (hệ quả nguy hiểm nhất của loãng xương) so với những nước có lượng tiêu thụ đạm thấp. Đứng trên phương diện sinh học, ảnh hưởng tiêu cực của đạm động vật đến xương là điều có thể hiểu được. Sức khỏe của xương tùy thuộc vào sự cân bằng giữa acid và base. Tất cả các thức ăn phải được chuyển hóa qua thận dưới dạng acid hoặc base. Khi ăn nhiều chất đạm động vật, cơ thể hấp thu nhiều acid hơn base. Tăng hàm lượng acid cũng có nghĩa là máu và các mô trong cơ thể trở nên “chua” hơn, và để dung hòa tình trạng này, hệ thống nội tiết phải huy động calcium để đóng vai trò chất base. Vì phần lớn calcium xuất phát từ xương, cho nên khi cơ thể huy động calcium cũng có nghĩa là giảm chất khoáng trong xương, dẫn đến hệ quả giảm sức mạnh của xương, và làm cho xương dễ bị gãy. Rất nhiều nghiên cứu khoa học trong 20 năm qua đều cho thấy ăn chay có lợi cho sức khỏe, vì giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến “hiện đại hóa” như tim mạch, tai biến mạch máu não, tiểu đường, và ung thư. Chế độ ăn chay, do sử dụng nhiều rau quả, thường hàm chứa ít chất béo và cholesterol hơn chế độ ăn mặn. Chất béo và cholesterol là hai yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Do đó, có nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy người ăn chay ít mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư hơn những người ăn mặn. Trong một nghiên cứu trên 47.000 người Mĩ, nhóm ăn chay có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn nhóm ăn mặn khoảng 20%. Ăn chay và ăn nhiều rau quả còn giảm nguy cơ tai biến mạch máu não đến 22%. Ngoài ra, ăn chay còn giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú, ruột, và phổi so với chế độ ăn mặn. Một nghiên cứu khác trên 26.000 người Mỹ cho thấy người ăn chay có tỉ lệ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn người ăn mặn khoảng 25%. Vì chế độ ăn chay có chỉ số glycemic thấp, nên ăn chay còn được xem là một liệu pháp điều trị bệnh tiểu đường. Trong một nghiên cứu lâm sàng trên 652 bệnh nhân tiểu đường, các bác sĩ cho bệnh nhân ăn uống có rất thấp hàm lượng chất béo (dưới 10% năng lượng, tức như ăn chay), và họ ghi nhận rằng ở những bệnh nhân được điều trị bằng insulin, 40% không cần đến insulin nữa; trong số bệnh nhân điều trị do chỉ số glycemic thấp, 71% không cần tiếp tục điều trị. Trong cùng thời gian, nồng độ đường trong máu giảm 24%, cholesterol giảm 30%. Ảnh hưởng của chế độ ăn chay đến các chỉ số lâm sàng liên quan đến bệnh tiểu đường tương đương với ảnh hưởng của các thuốc thông dụng trên thị trường. Vì ăn chay chẳng tốn kém gì nhiều, nên hiệu quả kinh tế của ăn chay có phần cao hơn so với một số thuốc điều trị bệnh tiểu đường. Trong một nghiên cứu quan trọng về ảnh hưởng của ăn chay đến bệnh viêm thấp khớp, các nhà nghiên cứu Na Uy chia bệnh nhân thành 2 nhóm: nhóm ăn chay và nhóm ăn mặn. Sau 12 tháng theo dõi, bệnh trạng nhóm ăn chay giảm rõ rệt, trong khi nhóm ăn mặn không có thay đổi đáng kể. Dù cơ chế ảnh hưởng của ăn chay đến bệnh viêm thấp khớp chưa được hiểu rõ, nhưng có thể lý giải rằng vì chế độ ăn chay hạn chế năng lượng, đạm và một số chất khoáng có chức năng ức chế hệ thống miễn dịch, và ức chế hệ thống miễn dịch là một phương án điều trị các bệnh tự miễn, nên ăn chay có thể đem lại lợi ích cho bệnh nhân viêm thấp khớp. Nói tóm lại, bằng chứng khoa học cho thấy ăn chay có lợi cho sức khỏe. Thật ra, người ăn chay tính trung bình có tuổi thọ cao hơn người ăn mặn. Các nghiên cứu mới nhất gợi ý rằng ăn chay còn có thể là một phương án thực tế để điều trị bệnh tiểu đường và viêm khớp xương. Trong vài năm gần đây, tỉ lệ mập phì càng ngày càng tăng. Theo nghiên cứu dịch tễ học , tại Mỹ và các nước Âu châu cứ 3 người tuổi trên 40 thì có 1 người mập phì. Mập phì là một yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường và tim mạch. Một xu hướng và cũng là một nghịch lỳ đáng quan tâm là ở các nước Âu Mỹ, bệnh tiểu đường thấy ở những người lao động có thu nhập thấp, thì ở ViệtNam bệnh này tập trung ở những người giàu có hay với thu nhập cao. Xu hướng “Tây hóa” (như ăn uống với nhiều chất đạm động vật) có thể là một yếu tố đóng góp vào tình trạng đáng ngại này. Đã đến lúc chúng ta quay về với chế độ ăn uống truyền thống (với gạo, rau quả) hơn là nhiều chất đạm động vật.